In musea hangen schilderijen met daarop koninklijke en adellijke families. Daarentegen zie je zelden een schilderij waarop mensen staan afgebeeld in huis hangen. Desalniettemin lijken veel mensen het leuk te vinden om tijdens een vakantie hun portret door een straatkunstenaar te laten tekenen. Ook tijdens schilderlessen wordt er nog vaak gebruikgemaakt van modellen.
Er zijn verschillende stijlen in de schilderkunst. Beroemde schilderijen uit de geschiedenis zijn over het algemeen realistische schilderijen, zoals het portret van Mona Lisa dat een van de bekendste schilderijen ter wereld is. Portretten van mensen werden in opdracht gemaakt en dit was de broodwinning voor talloze kunstenaars. Picasso begon met het maken van minder realistische portretschilderijen. Hij legde de nadruk op een bepaalde emotie die het beeld moest overheersen. In de loop der jaren werden de portretschilderijen steeds abstracter.
Fotografie heeft de realistische portretschilderingen min of meer verdrongen. Toch blijft een geschilderd portret indrukwekkender dan een foto. Het zou leuk zijn als er over enkele honderden jaren een schilderij met daarop een vrouw uit de 21e eeuw in een elegante mom jeans in het museum tussen de adelen van weleer zou hangen.
Moderne portretschilders maken veelal gebruik van felle kleuren of er wordt gewerkt met abstracte vormen waarbij de afgebeelde persoon nog net herkenbaar is. Dit wordt popart genoemd. Een realistisch portret wordt tegenwoordig zelden meer geschilderd. Dat is ook niet vreemd met de onuitputtelijke stroom van digitale foto’s en selfies. Er zullen weinig mensen zijn die de behoefte voelen om geld te betalen voor een schilderij wanneer zij al zoveel leuke foto’s in hun bezit hebben.
Voor een portretschilderij hoeft er in principe ook niet meer geposeerd te worden. Een kunstenaar kan immers vanaf een foto het beeld schilderen. Tijdens lessen wordt er nog wel gebruikgemaakt van levende modellen omdat dit het schildersoog leert de verhoudingen van het menselijk lichaam goed te beoordelen. Daarom wordt er over het algemeen gebruikgemaakt van naakte of minimaal geklede modellen.
